ผื่นพิษ PUPPP ในคุณแม่ตั้งครรภ์
ผื่นพิษ PUPPP ในคุณแม่ตั้งครรภ์ (Pruritic Urticarial Papules and Plaques of Pregnancy) คุณแม่ที่ตั้งครรภ์แรกอาจจะมีผื่นคันอีกชนิดหนึ่งที่เกิดขึ้น ซึ่งเป็นโรคผื่นคันที่มีอาการคันอย่างรุนแรงในช่วงใกล้คลอด เกิดขึ้นได้ 1 ต่อ 160-240 ของคุณแม่ครรภ์แรกและพบในครรภ์หลังเพียงร้อยละ 11.7
ผื่นพิษ PUPPP ในคุณแม่ตั้งครรภ์ มีสาเหตุเกิดจาก
สาเหตุของโรคนี้เกิดจากผิวหนัง โดยเฉพาะผนังหน้าท้องขยายตัวอย่างรวดเร็วในขณะที่ผิวหนังไม่เคยขยายตัวมาก่อนเพราะเป็นครรภ์แรก จึงพบบ่อยในคุณแม่ครรภ์แรกที่มีน้ำหนักตัวเพิ่มมากและเร็ว รวมทั้งในครรภ์แฝดสองและสาม ผื่นนี้จะมีลักษณะเป็นตุ่มแดงคล้ายยุงกัดกระจายบริเวณรอยแตกของผนังหน้าท้องยกเว้นบริเวณรอบสะดือ
ผื่นพิษ PUPPP ในคุณแม่ตั้งครรภ์ มีอาการอย่างไร
ผื่นพิษ PUPPP ในคุณแม่ตั้งครรภ์พบได้บริเวณลำตัว แขนขา บางครั้งมีบริเวณหน้า ฝ่ามือ และฝ่าเท้าได้ ตุ่มเหล่านี้มีชื่อย่อว่า PUPPP (Pruritic Urticarial Papules and Plaques of Pregnancy) จะมีอาการคันรุนแรงมาก และจะคันทั้งวันทั้งคืนเหมือนโดนหมามุ่ย บางรายจะนอนไม่หลับต่อเนื่อง ถ้าเกาก็จะระคายเคืองและคันรุนแรงขึ้น และแน่นอนถ้าเกิดในช่วงหน้าร้อนจัดที่มีเหงื่อชุ่มร้อนชื้นคงบรรยายไม่ได้ว่า อาการคันจะรุนแรงขนาดไหน คุณหมออาจจะต้องให้ยากล่อมประสาทหรือยานอนหลับ แต่คุณแม่เบาใจได้ว่า จะไม่มีปัญหาอื่นๆ ต่อสุขภาพและต่อลูกในครรภ์ มีแค่คัน คัน และคันเท่านั้น การรักษาคุณหมอจะให้ทาครีมชนิดสเตียรอยด์ (Sterior) ที่เข้มข้นในบริเวณที่คัน ถ้ารุนแรงมากอาจต้องให้ยาสเตียรอยด์รับประทานร่วมด้วย ที่สำคัญคือคุณแม่ต้องปฏิบัติตัว และดูแลผื่นตามข้อแนะนำ 8 ข้อได้แก่
ผื่นพิษ PUPPP ในคุณแม่ตั้งครรภ์ ป้องกันอย่างไร
- ดื่มน้ำรวมเครื่องดื่มอื่นๆ เช่น น้ำผลไม้ นม ให้ได้ 8-10 แก้วต่อวัน
- เลี่ยงแดดให้มากที่สุด กางร่มทุกครั้งเมื่อออกแดด โดยเฉพาะคุณแม่ที่รับประทานยาขับปัสสาวะ และยาลดความดันโลหิตจะไวต่ออันตรายจากแสงแดดได้มากกว่าปกติ
- เลือกเสื้อผ้าที่สวมสบาย บางเบา ซับเหงื่อ สีอ่อน แขนกุด หรือสั้นรวมถึงชุดชั้นในที่ไม่รัดตึงราวนมและขาหนีบ รวมถึงขณะอยู่บ้านอาจเลี่ยงการสวมชุดชั้นใน
- ก่อนออกจากบ้าน ทาครีมกันแดด SPF 15 ก่อนล่วงหน้า 30 นาที ทาเฉพาะบริเวณที่จะถูกแดด และสวมแว่นตาดำเสมอ
- หลีกเลี่ยงการใช้เมกอัพและครีมทาตัวที่เหนอะหนะ ล้างหน้าและอาบน้ำบ่อยๆ เพื่อให้ผิวได้หายใจ ต่อมเหงื่อจะไม่อุดตัด
- ไม่ถูสบู่หรือฟอกบริเวณที่เป็นผื่น และเลี่ยงการอาบน้ำอุ่นเพื่อไม่ให้ระคายเคืองเพิ่มมากขึ้น
- ถ้าผมยาวควรจะรวบผมให้เกล้าขึ้นไปพ้นคอ ใบหน้า หรือตัดผมสั้นที่ดูแลได้ง่าย เพื่อที่จะสระผมได้ทุกวัน
- งดเครื่องประดับที่ทำจากนิกเกิล เช่น ตุ้มหู สร้อยคอ สร้อยข้อมือ เพราะพบว่ามีผู้แพ้นิกเกิล (NICKEL RASH) มากถึงร้อยละ 40 ใน 5 ปีที่ผ่านมา และมักจะแพ้รุนแรงขึ้นในช่วงหน้าร้อน
คุณแม่ที่มีภาวะโรคผื่นคันรุนแรงในช่วงแม่ตั้งครรภ์ ( ผื่น PUPPP )ควรปฏิบัติอย่างเคร่งครัดจนกว่าจะคลอด เพราะผื่นจะทุเลาและหายไปเองอย่างรวดเร็วภายใน 7 วัน หลังคลอดและจะไม่ทิ้งร่องรอยหรือรอยแผลเป็นไว้เลยค่ะ แต่ถ้า มีไข้ต่ำๆ ถึงปานกลาง ร่วมกับเป็นผื่นเล็กๆ สีชมพูอ่อนๆ กระจายไปทั่ว ผื่นมักจะแยกกันอยู่ชัดเจน เริ่มที่หน้าผากชายผม รอบปาก และใบหูก่อนที่อื่น แล้วลงมาที่ลำคอ ลำตัว แขนขา อาจมีอาการคัน ผื่นมักขึ้นวันเดียวกับที่มีไข้ มีอาการแสบเคืองตา เจ็บคอ ปวดเมื่อยตามตัว แนะนำให้ไปพบแพทย์ค่ะ
บทความแนะนำสำหรับคุณแม่
1. หน้าท้องลายขณะตั้งครรภ์…ป้องกันได้
2. อาหารแม่ท้อง
3. ยาบำรุงครรภ์ เพื่อบำรุงลูกให้แข็งแรงไม่พิการ มีตัวไหนบ้าง
เรียบเรียงโดย : Mamaexpert Editorial Team
