โรคภูมิแพ้ในเด็ก เป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพที่คุณพ่อคุณแม่ยุคใหม่ควรให้ความใส่ใจ เพราะอัตราการเกิดโรคนี้ในเด็กมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นทุกปี ไม่ว่าจะเป็นภูมิแพ้ทางเดินหายใจ เช่น เยื่อบุจมูกอักเสบหรือหอบหืด หรือภูมิแพ้ผิวหนัง ซึ่งสร้างความไม่สบายตัวให้กับลูกน้อยได้เป็นอย่างมาก ทั้งยังส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน และการเรียนรู้ของเด็กอีกด้วย
ที่สำคัญ โรคภูมิแพ้ไม่ได้เกิดจากปัจจัยสิ่งแวดล้อมอย่างเดียวเท่านั้น แต่ยังถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้ หากคุณพ่อหรือคุณแม่เป็นโรคภูมิแพ้ ลูกก็มีโอกาสสูงที่จะเป็นโรคนี้ตามไปด้วย ดังนั้นการใส่ใจป้องกันตั้งแต่เนิ่นๆ จึงเป็นสิ่งสำคัญ โดยสามารถป้องกันโรคภูมิแพ้ในเด็กได้ตั้งแต่วันแรก
โรคภูมิแพ้ในเด็ก เกิดจากอะไร
ภูมิแพ้ในเด็กเกิดจากการที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย มีปฏิกิริยาตอบสนองต่อสารบางอย่างมากผิดปกติ เช่น ฝุ่นละออง ไรฝุ่น ละอองเกสรดอกไม้ ขนสัตว์ อาหารบางชนิด หรือแม้แต่สารเคมีในผลิตภัณฑ์ต่างๆ เมื่อร่างกายรับสารเหล่านี้เข้าไป สารก่อภูมิแพ้จะไปกระตุ้นกลไกระบบภูมิคุ้มกันให้ทำงานมากผิดปกติ ทำให้เกิดอาการตามระบบต่างๆ ของร่างกายและร่างกายตอบสนองด้วย การสร้างสารฮิสตามีนและสารเคมีอื่นๆ ส่งผลให้เกิดอาการแพ้ต่างๆ ตามมา
อีกหนึ่งสาเหตุสำคัญคือ “พันธุกรรม” หากพ่อหรือแม่เป็นโรคภูมิแพ้ ลูกก็มีโอกาสสูงที่จะเป็นโรคภูมิแพ้ตามไปด้วย โดยเฉพาะหากทั้งพ่อและแม่เป็นโรคภูมิแพ้ ความเสี่ยงที่ลูกจะเป็นก็ยิ่งเพิ่มมากขึ้น โดยอาการของโรคภูมิแพ้ในเด็กมีหลายแบบ เช่น คัดจมูก น้ำมูกไหล ไอ จามบ่อย เป็นผื่นคันผื่นแดง หรือผื่นลมพิษ และมีอาการอาเจียน ท้องเสีย ปวดท้อง ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับลักษณะของภูมิแพ้ที่เป็นด้วย
ภูมิแพ้ที่พบบ่อยในเด็กมีกี่แบบ
โรคภูมิแพ้ในเด็กสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภท โดยประเภทที่พบได้บ่อยในเด็ก ได้แก่
1. ภูมิแพ้ระบบทางเดินหายใจ
เป็นภูมิแพ้ที่พบได้บ่อยที่สุดในเด็ก มักเกิดจากการได้รับหรือสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ เช่น ฝุ่นละออง ไรฝุ่น ละอองเกสรดอกไม้ ขนสัตว์ หรือเชื้อราต่างๆ อาการที่พบ ได้แก่
- จามบ่อย คัดจมูก น้ำมูกไหลบ่อยๆ
- ไอเรื้อรัง ระคายคอ โดยเฉพาะช่วงกลางคืนหรือตื่นนอนตอนเช้า
- อาจมีอาการหอบหืด หายใจลำบาก หรือแน่นหน้าอกร่วมด้วย
2. ภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic Dermatitis)
เป็นโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังที่พบบ่อยในเด็กเล็ก เกิดจากการที่ผิวหนังไวต่อสารก่อภูมิแพ้ เช่น สารเคมีในผลิตภัณฑ์ดูแลผิว ฝุ่นละออง หรือขนสัตว์ อาการที่พบ ได้แก่
- ผื่นแดง คัน แห้ง ลอก หรือเป็นตุ่มน้ำใส
- มักเกิดบริเวณแก้ม ลำคอ ข้อพับแขน ข้อพับขา
- หากเกาอาจทำให้ผิวหนังอักเสบมากขึ้น
3. ภูมิแพ้อาหาร (Food Allergy)
เป็นภูมิแพ้ที่เกิดจากการรับประทานอาหารบางชนิดที่ร่างกายไวต่อสารก่อภูมิแพ้ เช่น นมวัว ไข่ ถั่ว แป้งสาลี อาหารทะเล หรือถั่วลิสง อาการที่พบ ได้แก่
- ผื่น ลมพิษ คันตามตัว
- อาเจียน ท้องเสีย ปวดท้อง
- ในบางรายอาจมีอาการรุนแรง เช่น หายใจลำบาก หน้าบวม ปากบวม หรือช็อก ซึ่งต้องได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วน
ภูมิแพ้ในเด็กที่พบบ่อยมีทั้งภูมิแพ้ทางเดินหายใจ ภูมิแพ้ผิวหนัง ภูมิแพ้อาหาร อาการจะแตกต่างกันไปตามแต่ละระบบของร่างกาย ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ควรสังเกตอาการของลูกน้อยอย่างใกล้ชิด หากสงสัยว่าลูกเป็นภูมิแพ้ ควรพบแพทย์ทันที
ปกป้องลูกรักจากภูมิแพ้ตั้งแต่แรกด้วยนมแม่ เพราะมีคุณสมบัติเป็น H.A. (Hypoallergenic)
คุณพ่อคุณแม่ทราบหรือไม่ว่า หนึ่งในวิธีสำคัญที่สามารถปกป้องลูกรักจากโรคภูมิแพ้ได้ตั้งแต่วันแรกของชีวิต ก็คือ “การให้ลูกกินนมแม่” เพราะนมแม่เปรียบเสมือนแหล่งอาหารธรรมชาติที่ดีที่สุดสำหรับทารก โดยมีคุณสมบัติเป็น H.A. (Hypoallergenic) หรือมีโอกาสก่อให้เกิดภูมิแพ้ได้น้อย จึงช่วยลดความเสี่ยงของโรคภูมิแพ้ในเด็กได้สูงถึง 42% เมื่อเทียบกับเด็กที่ไม่ได้กินนมแม่
นมแม่ยังอุดมไปด้วยสารอาหารมากกว่า 200 ชนิด ทั้งโปรตีน วิตามิน แร่ธาตุ และสารสำคัญอื่นๆ ที่ช่วยเสริมสร้างการเจริญเติบโตและภูมิคุ้มกันของลูกน้อยโดยเฉพาะ อีกทั้งโปรตีนในนมแม่บางส่วนยังถูกย่อยให้มีขนาดเล็กลง หรือที่เรียกว่า Partially Hydrolyzed Proteins (PHP) ซึ่งทำให้ร่างกายของลูกดูดซึมได้ง่ายขึ้น และลดโอกาสการเกิดอาการแพ้โปรตีนได้อีกด้วย
ที่สำคัญ นมแม่ยังมีพรีไบโอติกโอลิโกแซคคาไรด์ หรือ Human Milk Oligosaccharides (HMOs) ซึ่งนมแม่มีกลุ่มใยอาหารหลัก ซึ่งมีใยอาหาร 5 ชนิด (5 HMO) ที่พบมากในกลุ่มนี้ ได้แก่ 2'FL, DFL, LNT, 6'SL, และ 3'SL เป็นสารอาหารสำคัญที่ช่วยส่งเสริมการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้ลูกรักมีภูมิต้านทานที่แข็งแรง ลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อและเจ็บป่วยต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การดูแลลูกรักให้ห่างไกลจากภูมิแพ้ตั้งแต่แรก ย่อมดีกว่าการดูแลรักษาภายหลัง ดังนั้น ควรให้ลูกดื่มนมแม่ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอย่างน้อย 6 เดือนขึ้นไป เพื่อให้ลูกได้รับสารอาหารที่มีประโยชน์อย่างเพียงพอ และลดเสี่ยงต่อการเกิดโรคภูมิแพ้นั่นเองง
หากคุณพ่อคุณแม่สนใจข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ สารอาหารที่มีประโยชน์ในนมแม่และมีบทบาทต่อสุขภาพและพัฒนาการของลูกน้อย เข้าชมได้ที่ S-Mom Club ที่เว็บไซต์ https://www.s-momclub.com/สามารถสมัครสมาชิกเพื่อปรึกษาทีมพยาบาลผู้เชี่ยวชาญได้ฟรีตลอด 24 ชั่วโมงเลยนะคะ หรือสามารถปรึกษา-พูดคุยเกี่ยวกับสุขภาพโชนาการและพัฒนาการสำหรับคุณแม่และลูกน้อยตามช่วงวัย โดยทีมพยาบาลผู้เชี่ยวชาญ ตลอด 24 ชั่วโมง ได้ที่ Line: S-Mom คลับเด็กแพ้ง่าย
สามารถเช็คความเสี่ยงภูมิแพ้ได้ที่ https://www.s-momclub.com/baby-allergies
Reference:
Bergmann RL, et al. Clin Exp Allergy 1997:27:752-760
Chad Z. Paediatr Child Health 2001:6(8):555-566.
Hill DA and Spergel JM. Ann Allergy Asthma Immunol 2018;120:131-137.
เข้าใจโรคภูมิแพ้ - BNH HOSPITAL
ภูมิแพ้ในเด็ก รู้สาเหตุเราชนะ – CH9airport
โรคภูมิแพ้ในเด็ก เป็นอย่างไร? - Praram9 Hospital
ภูมิแพ้ในเด็ก อาการที่คุณพ่อคุณแม่ควรเฝ้าระวัง! - PAOLO
