วัคซีนบังคับ

วัคซีน มีความจำเป็นมากในการป้องกันโรค เพราะเด็กแรกเกิดไม่มีภูมิต้านทาน เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย เพราะฉะนั้นมาตรฐานของเด็กที่คลอดในประเทศไทย จำเป็นต้องได้รับ วัคซีนบังคับ หรือ Expanded Programme for Immunization (EPI ) ตั้งแต่แรกเกิด – 15 ปี โดยรวมทั้งสิ้น 6 ชนิด ดังต่อไปนี้

วัคซีนบังคับของเด็กไทย 6 ชนิด

1.วัคซีนป้องกันวัณโรค

ตัวย่อภาษาอังกฤษ คือ BCG  ฉีดเมื่อแรกคลอด ส่วนมากฉีดที่โรงพยาบาลก่อนกลับบ้านที่ไหล่ซ้าย บางคนเรียกว่า ปลูกฝี

2.วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบ บี

ตัวย่อภาษอังกฤษคือ HBV ฉีดทั้งหมด จำนวน 3 ครั้ง ได้แก่ เมื่ออายุ 0 – 2 – 6 เดือน
สำหรับคุณแม่ที่เป็นภาหะ โรคไวรัสตับอักเสบบี  จะต้องฉีดตามนี้  0 – 1 – 6 เดือน หรือตามที่กุมารแพทย์กำหนด

3.วัคซีนป้องกัน 3 โรค คอตีบ บาดทะยัก ไอกรน  

ตัวย่อภาษาอังกฤษ คือ  DTwP ใน 1 เข็มจะรวมตัวยาทั้ง 3 เข้าด้วยกัน ฉีดทั้งหมด 5 ครั้งด้วยกัน ตามช่วงอายุคือ  2 – 4 – 6 – 18 เดือน และครั้งสุดท้ายอายุ 4 – 6 ปี และทุก 10 ปี ต้องได้รับการฉีดกระตุ้นซ้ำ

4.วัคซีนป้องกันเชื้อโปลิโอ

วัคซีนป้งกันเชื้อโปลิโอ ชนิดรับประทาน ตัวย่อภาษาอังกฤษคือ OPV ต้องรับประทานหรือภาษเรียกง่ายๆคือ ต้องหยอดวัคซีนชนิดนี้ รวมทั้งหมด 5 ครั้ง ตามช่วงอายุดังนี้  2 – 4 – 6 – 18 –เดือน และครั้งสุดท้าย อายุ 4 – 6 ปี

5.วัคซีนป้องกันโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ

ตัวย่อภาษาอังกฤษคือ JE ต้องฉีดทั้งหมด รวม 4 ครั้ง ตามช่วงอายุคือ

ครั้งที่1 อายุ 9 เดือน

ครั้งที่2 อายุ 9เดือน 4 สัปดาห์ ตามหลักที่ถูกต้อง ห่างจากเข็มแรก 4 สัปดาห์

ครั้งที่ 3 อายุ 2ปี – 2ปีครึ่ง  แล้วแต่กุมารแพทย์นัดหมาย

ครั้งที่ 4 อายุ 4 – 6 ปี แล้วแต่กุมารแพทย์ นัดหมาย

6.วัคซีนป้องกันโรค หัด คางทูม หัดเยอรมัน 

ตัวย่อภาษาอังกฤษคือ MMR  ฉีดครั้งแรกเมื่ออายุ 12 – 18 ปี และครั้งที่ 2 เมื่ออายุ 4-6 ปี  แล้วแต่กุมารแพทย์ นัดหมาย

วัคซีนตามข้างต้นที่กล่าวมาเป็นวัคซีน ขาดไม่ได้ จำเป็นต้องฉีดทุกคนและครบทุกเข็ม แต่การฉีดต่างสถานที่ อาจมีชื่อวัคซีนที่แตกต่าง เนื่องจากมีหลากหลายบริษัทที่ผลิตวัคซีนชนิดนั้นๆ หากสงสัยคุณแม่ควรปรึกษาหรือสอบถามพยาบาลหรือกุมารแพทย์

ตารางการฉีดวัคซีนตามช่วงอายุ

นอกจากวัคซีนบังคับต้องฉีดดังที่กล่าวมาข้างต้น ยังมีวัคซีนอีกหลายๆชนิด ทีวิจัยค้นคว้าให้เหมาะกับโรคในยุคปัจจุบัน จะฉีดหรือไม่ฉีดก็ได้  คำว่าฉีดหรือไม่ฉีดก็ได้ ทำให้คุณแม่หลายคนคาใจ และสงสัย ยังไงกันแน่ ทำไมหมอไม่ฟันธง คำว่าฉีดหรือไม่ฉีดก็ได้ของแพทย์ หมายถึง วัคซีนเผื่อเลือกนี้ไม่มีความจำเป็นสำหรับเด็กทุกคน แต่จำเป็นสำหรับเด็กบางกลุ่มเท่านั้น จึงไม่นำมาอยู่ในข้อกำหนดให้เป็นวัคซีน EPI และวัคซีนเผื่อเลือก ยังมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูงมาก ในบางครอบครัวที่มีรายได้น้อยและไม่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงของโรค จึงถือว่าไม่จำเป็น หากคุณแม่ต้องการฉีด สามารถปรึกษากุมารแพทย์ได้ค่ะ

ปัญหาวัคซีนขาดทำอย่างไร 

คำว่าวัคซีนขาด หมายถึง วัคซีนบางตัวเท่านั้นและเป็นวัคซีนนำเข้าจากต่างประเทศ จากปัญหาบริษัทมีปัญหาด้านการผลิต จึงยุติการผลิตวัคซีนชนิดนั้นๆไป ปัญหาดังกล่าว ไม่ได้มีเพียงประเทศไทยเพียงประเทศเดียว เกิดขึ้นกับทุกประเทศที่นำเข้าวัคซีนกับบริษัทนั้น และส่วนใหญ่เป็นวัคซีนเสริมไม่ใช่วัคซี่นบังคับ ได้แก่ วัคซีนรวม 5 โรค วัคซีนรวม  6 โรค  คำถามต่อมาคือ แล้วคนที่ฉีกไปแล้ว ทำอย่างไร  การแก้ปัญหาของกุมารแพทย์ คือ แนะนำให้ฉีดวัคซีน ชนิดเดียวกัน แต่ไม่ใช่วัคซีนรวม เหมือนกับการฉีดวัคซีนตามตารางวัคซีนบังคับ  คุณพ่อคุณแม่ สบายใจได้เลย ว่า ลูกได้รับวัคซีนครบอย่างแน่นอน ต่างกันตรงที่บริษัทผู้ผลิตเท่านั้นค่ะ

หากมีปัญหาสงสัยเรื่องวัคซีน ควรปรึกษาอนามัยใกล้บ้านหรือกุมารแพทย์ทันที ไม่ควรเก็บข้อสงสัยนั้นไว้คนเดียว เพราะลูกของคุณอาจไม่ได้รับวัคซีนที่จำเป็นตามกำหนดค่ะ

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่

1.วัคซีนเสริม

2.อาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีน

3.ตารางวัคซีน2561

เรียบเรียงโดย :  Mamaexpert Editorial Team