ยาที่ปลอดภัยสำหรับแม่ให้นมบุตร

ยาส่วนใหญ่ออกทางน้ำนมน้อยมาก เพียงไม่ถึง 1 % ของปริมาณยาที่แม่ได้รับ มีเพียงไม่กี่ชนิดที่มีข้อห้าม ยาพื้นๆ ที่ใช้กันส่วนใหญ่ เช่นยาแก้ไข้  แก้หวัด  แก้ไอ เป็นต้น ใช้ได้ยา ที่ห้ามมีอยู่ไม่กี่ชนิด ก็มี ยาต้านมะเร็ง คลอแรมเฟนนิคอล เตตราซัยคลินที่ให้เป็นเวลานานๆ  Amiodarone,Gold salts รวมทั้งยาเสพติด ซึ่งล้วนเป็นยาที่พวกเราไม่มีโอกาสได้ใช้ทั้งนั้น นอกจากนั้นก็มียาคุมกำเนิดชนิดที่เป็นฮอร์โมนรวม ซึ่งจะกดการสร้างน้ำนมในระยะ 6เดือนแรกหลังคลอด (หลัง 6 เดือนไปแล้ว เมื่อน้ำนมแม่สร้างได้เต็มที่ ก็สามารถให้ได้) ส่วนยาแก้คัดจมูก อาจมีบางคนที่ไวต่อยานี้ และทำให้น้ำนมลดลงได้ แต่พบเป็นส่วนน้อย และเป็นชั่วคราว  ในกรณีของยาบางชนิดที่อาจมีผลบ้าง การให้ทิ้งช่วงการให้นมไป โดยให้กินยาหลังให้ลูกดูดนมอิ่ม หรือกินในช่วงที่ลูกจะหลับยาว ก็เพื่อให้ระดับยาในเลือดและในน้ำนมแม่ลดลงไปมากในมื้อถัดไปจนไม่เป็น อันตรายต่อลูก

ยาที่ปลอดภัยสำหรับแม่ให้นมบุตร มีหลักการในการใช้ยาอย่างไร

1. คุณแม่ต้องพิจารณาการใช้ยา ว่าจำเป็นต้องใช้ยาจริงๆหรือไม่ และสามารถเลื่อนการใช้ยาออกไปได้หลังหย่านมหรือไม่
2. เลือกใช้ยาที่มีความปลอดภัยต่อทารก มีการรับรองจากผู้ผลิต
3. หลีกเลี่ยงการใช้ยาที่มี toxicity 
4. หลีกเลี่ยงการใช้ยาใหม่ๆที่ไม่ระบุข้อมูลชัดเจน 
5. เลือกใช้ยาที่ผ่านน้ำนมได้ยากหรือไม่ผ่านทางน้ำนม
6. เลือกการให้ยาแบบวันละครั้งเดียว ดีกว่าแบบวันละหลายๆครั้ง ถ้าให้ยาแบบวันละครั้ง คุณแม่ควรกินยาหลังที่ลูกกินนมแม่เสร็จ และมีการหลับเป็นระยะเวลานาน ถ้าให้แบบหลายครั้งให้ลูกกินนมก่อนแล้วคุณแม่กินยาทันที
7. เลือกวิธีการให้ยาที่ทำให้ระดับยาในเลือดแม่ไม่สูง เช่นใช้แบบ ทา ดีกว่าฉีดหรือกิน
8. ควรเลือกใช้ยาในขนาดต่ำ และใช้เป็นระยะเวลาสั้นที่สุด

ยาที่ปลอดภัยสำหรับแม่ให้นมบุตร ที่กินได้ ไม่ผ่านทางน้ำนม 

• คลอเฟนนิรามิน (chlorpheniramine) เป็นยาลดน้ำมูก ใช้ได้ แต่คุณแม่จะง่วงนอนบ้าง
• Actifed มี ยาลดน้ำมูกรวมกับยาแก้คัดจมูก(pseudoephedrine) อาจจะง่วง และเสมหะจะเหนียว ต้องดื่มน้ำมากๆ ในบางคนที่ไวต่อยานี้ (pseudoephedrine) มาก อาจมีผลกดการสร้างน้ำนมได้ ทำให้น้ำนมน้อยลง ให้ลองสังเกตอาการดู ถ้ามีปัญหาน้ำนมลดลง ให้หยุดยา ก็จะดีขึ้น
• ยาลดไข้ พาราเซตามอล ( paracetamol )ใช้ได้ ไม่มีผลต่อลูก
• ยา dextromethorphan เป็นยากดอาการไอ ใช้ได้ ไม่มีผลต่อลูก

การกินยาที่ปลอดภัยที่สุดในช่วงให้นมบุตร คือ คุณแม่ควรกินยาตามคำแนะนำของแพทย์ ซึ่งเมื่อมีอาการผิดปกติต่างๆ ควรปรึกษาแพทย์เสมอ ไม่ควรซื้อยากินเองนะคะ ด้วยรักและห่วงใย จากใจ Mamaexpert

บทความแนะนำเพิ่มเติมสำหรับคุณแม่

1. ยาเพิ่มน้ำนมสุดปัง

2. ให้นมบุตรกินยาคุมยี่ห้อไหนดี

3. เกณฑ์การขึ้นน้ำหนักของเด็กกินนมแม่ 100%

เรียบเรียงโดย : Mamaexpert Editorial Team